Trong thế giới ngày nay, dường như chúng ta không thể xây dựng hoặc duy trì một mối quan hệ lành mạnh và hạnh phúc.
Với tất cả những căng thẳng gia tăng của công việc trong thời đại kỹ thuật số, sự gián đoạn phổ biến của phương tiện truyền thông xã hội và tốc độ chóng mặt mà cuộc sống của chúng ta hiện nay, việc vun đắp mối quan hệ tốt đẹp với vợ / chồng hoặc người yêu của bạn có vẻ như là một nhiệm vụ cực kỳ nặng nề.
(Đọc Phần I tại: Relationship Therapy - Phần 1: Trị Liệu Cặp Đôi Là Gì? Các Thuyết Về Tình Yêu Trong Trị Liệu Cặp Đôi)
Mặc dù không có mối quan hệ nào chỉ bao gồm đầy nắng và hoa hồng, nhưng không phải là không thể tận hưởng một mối quan hệ đúng chức năng, tích cực và đôi bên cùng có lợi. Có thể mất một chút nỗ lực từ cả hai phía, nhưng chìa khóa thành công nằm ngay trong tầm tay bạn.
Cho dù bạn và người ấy của bạn đang gặp khó khăn trong việc dành thời gian cho nhau, cảm thấy khó giao tiếp hiệu quả hoặc phải đối mặt với điều gì đó nặng nề hơn một chút so với những tác nhân gây căng thẳng trung bình của các mối quan hệ hiện đại, liệu pháp cặp đôi (relationship therapy) (còn được gọi là tư vấn mối quan hệ, tư vấn cặp đôi liệu pháp cặp đôi) có thể là một chìa khóa quan trọng để hạnh phúc trong mối quan hệ.
Đọc tiếp để tìm hiểu thêm về cách liệu pháp cặp đôi có thể mang lại lợi ích cho sự ổn định và vững chắc nhất của các đôi.
Bài viết này có:
Có thể mong chờ gì từ Trị liệu Cặp đôi - Relationship Therapy
Các can thiệp và bài tập trong Trị liệu Cặp đôi (Relationship Therapy)
Relationship Therapy: Trị liệu cặp đôi: An tâm, không cần khủng hoảng
(Đọc Phần I tại: Relationship Therapy - Phần 1: Trị Liệu Cặp Đôi Là Gì? Các Thuyết Về Tình Yêu Trong Trị Liệu Cặp Đôi)
Khó khăn nào mà bạn đang phải đối mặt?
Cho dù bạn thuộc lý thuyết mối quan hệ lãng mạn (đã nêu ở Phần 1) nào, thì cũng có nhiều lý do tại sao một cặp đôi cần tìm kiếm sự giúp đỡ trong việc duy trì hoặc sửa chữa mối quan hệ của họ. Những lý do này bao gồm:
Các vấn đề khi giao tiếp, cho dù vấn đề là giao tiếp quá ít, giao tiếp không nhất quán hoặc giao tiếp tiêu cực.
Tham vấn tiền hôn nhân, trong đó các cặp đôi sử dụng thời gian và năng lượng của mình để chuẩn bị một nền tảng tốt trước khi kết hôn.
Các vấn đề tình dục, có thể gây ra thất vọng, tức giận, xấu hổ, lúng túng, phẫn uất và / hoặc lo âu ở một hoặc cả hai người.
Không chung thủy hoặc phản bội, liên quan đến việc lừa dối thể xác, lừa dối tình cảm hoặc cả hai.
Giúp quản lý các mối quan hệ khác mà chúng có thể có tác động rất lớn đến mối quan hệ của cặp đôi.
Các mối quan hệ phi truyền thống, chẳng hạn như quan hệ đa ái hoặc vô tính, có thể làm nảy sinh các vấn đề khác ngoài những vấn đề thường nảy sinh trong các mối quan hệ lãng mạn truyền thống.
Gia đình hỗn hợp, vì các gia đình có bố mẹ kế và / hoặc anh chị em kế thường phải đối mặt với một loạt thử thách đặc biệt.
Kết thúc mối quan hệ, bao gồm ly hôn hoặc người bạn đời qua đời, mang lại một loạt cảm xúc cụ thể như đau khổ, tức giận và buồn bã.
Các vấn đề thời đại kỹ thuật số hoặc các vấn đề phát sinh từ công nghệ hiện đại, bao gồm cảm giác bị phớt lờ, cảm thấy không an toàn về bản thân hoặc các mối quan hệ kỹ thuật số của nửa kia và những cạm bẫy khi giao tiếp qua email, tin nhắn và Twitter.
Các vấn đề về lòng tin, thường tạo nên một phần lớn căng thẳng trong mối quan hệ và có thể trực tiếp hoặc gián tiếp dẫn đến nhiều vấn đề khác (Harmon, 2017).
Danh sách này không phải là danh sách đầy đủ các lý do có thể đưa một cặp đôi đến với tham vấn, nhưng chúng tập trung vào một số vấn đề phổ biến nhất đưa thân chủ đến với một nhà trị liệu có trình độ.
Có thể mong chờ gì từ Trị liệu Cặp đôi
Tùy thuộc vào các vấn đề cụ thể mà thân chủ muốn được hỗ trợ giải quyết, nhà trị liệu sử dụng nhiều kỹ thuật, bài tập và công cụ khác nhau trong các phiên làm việc của họ; tuy nhiên, có một tập hợp các câu hỏi và hoạt động mà bạn có thể sẽ tìm thấy trong bất kỳ trải nghiệm trị liệu mối quan hệ nào.
Nhà trị liệu mối quan hệ Thorin Klosowski (2013) cung cấp một phác thảo cơ bản về những gì bạn có thể mong đợi từ trị liệu cặp đôi:
Câu hỏi - về bạn, về nửa kia của bạn, lịch sử cá nhân của bạn, mối quan hệ hiện tại của bạn và quá khứ của cặp đôi.
Các cuộc thảo luận khó khăn - thảo luận vấn đề của bạn chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt là khi bạn đang thảo luận vấn đề của mình với người khác trong cùng một phòng!
Thảo luận về sự tiến triển của liệu pháp - hãy chuẩn bị để nói về cách mà trị liệu giúp ích, làm tổn thương hoặc không thay đổi điều gì qua mỗi buổi trị liệu; Liệu pháp điều trị là khác nhau đối với mỗi cặp đôi, nhưng chủ đề chung trong trị liệu là thảo luận về quá trình tiến triển của việc trị liệu.
Ba thành phần này hầu như phổ biến trong trị liệu cặp đôi. Nó sẽ luôn đòi hỏi một khoảng thời gian để nhà trị liệu biết được những gì đang diễn ra trong mối quan hệ, thảo luận về các vấn đề mà cặp đôi đang gặp phải và thảo luận về việc liệu pháp đang tiến triển như thế nào.
Các can thiệp và bài tập trong Trị liệu Cặp đôi
Tùy thuộc vào loại liệu pháp hoặc tham vấn mà bạn theo đuổi, bạn cũng sẽ được tiếp xúc với các câu hỏi, lý thuyết, bài tập và thảo luận cụ thể hơn.
Một số phương pháp và kỹ thuật phổ biến nhất để giải quyết các vấn đề trong mối quan hệ lãng mạn được mô tả dưới đây
Thể hiện sự cảm kích (Appreciation)
Bài tập này có vẻ cực kỳ cơ bản và quá đơn giản. Đây chắc chắn là một bài tập đơn giản, nhưng đừng đánh giá thấp sức mạnh của việc thể hiện sự cảm kích!
Cặp đôi có thể luân phiên "làm bài tập", đảm bảo rằng mỗi đối tác đều có thể nói lên sự cảm kích của họ và nghe được sự cảm kích từ đối phương.
Bắt đầu bằng cách đối mặt với nhau, đảm bảo việc giao tiếp bằng mắt.
Người đầu tiên sẽ bắt đầu bằng cách mô tả một điều mà họ yêu thích và cảm kích về đối phương của mình. Ví dụ: người đầu tiên có thể nói, "Tôi thích anh ấy dọn rửa bát đĩa vì tôi ghét phải làm việc đó!" hoặc “Tôi thích khiếu hài hước của cô ấy - cô ấy luôn có thể khiến tôi cười bằng một câu nói đùa hoặc một cách chơi chữ ngớ ngẩn” (Meyerson, 2008).
Tiếp theo, người thứ hai tham gia phản chiếu (tức là phản ánh sự cảm kích đó trở lại với người đầu tiên). Trong các ví dụ được đưa ra ở trên, người đó có thể nói như "Vậy em thực sự thích việc tôi lau dọn bát đĩa à?" hoặc "Anh thực sự thích khiếu hài hước của em, ngay cả khi em chơi chữ ngớ ngẩn?"
Sau khi người thứ hai phản ánh lại sự cảm kích, người đầu tiên giải thích hành động hoặc đặc điểm mà họ đề cập có ý nghĩa như thế nào đối với họ bằng gốc câu “Điều này rất đặc biệt đối với tôi bởi vì…”
Ví dụ, cô gái đánh giá cao việc người kia dọn dẹp sau bữa ăn có thể nói: “Điều này thật đặc biệt với em vì nó khiến em cảm thấy mình được yêu thương và chăm sóc khi anh giúp em trút bỏ gánh nặng trên vai”. Anh người yêu đánh giá cao khiếu hài hước của cô gái có thể nói, "Điều này thật đặc biệt đối với anh vì anh nghĩ rằng có khiếu hài hước và vui vẻ là điều quan trọng trong một mối quan hệ và anh cảm thấy vui với em khi em làm cho anh cười."
Một lần nữa, người thứ hai sẽ phản chiếu lại lời khen với người đầu tiên để xác nhận rằng họ hiểu những gì người kia đánh giá cao và chấp nhận lời khen đó (Meyerson, 2008).
Bài tập đơn giản này không chỉ khuyến khích các cặp đôi xác định và chia sẻ những điều họ yêu thích ở nhau, nó còn giúp họ có cơ hội tìm hiểu về những gì họ coi trọng, cả về cá nhân và là một cặp đôi. Nó có thể giúp họ khám phá những cách mới để kết nối ở mức độ sâu hơn hoặc nâng cao những khía cạnh tích cực trong mối quan hệ của họ.
Các kết quả tích cực tiềm năng là rất nhiều, và hầu như không có rủi ro nào đối với bài tập này.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cách chia sẻ sự cảm kích hoặc muốn thử với nửa kia hoặc khách hàng của mình, bạn có thể tìm thấy bài tập được mô tả chi tiết hơn tại đây.
Câu hỏi kỳ diệu
Câu hỏi Kỳ diệu - một chế độ chờ cũ cho nhiều loại liệu pháp khác nhau! Câu hỏi này có thể được sử dụng trong trị liệu cá nhân cũng như trị liệu cặp đôi, và nó có thể được áp dụng cho nhiều tình huống, tranh cãi hoặc vấn đề khác nhau.
Ý tưởng chung của kỹ thuật này là vừa giúp thân chủ (hoặc cặp đôi) giải thích nhu cầu hoặc mong muốn của họ, vừa giúp nhà trị liệu hiểu rõ hơn (những) thân chủ của họ hy vọng đạt được điều gì trong trị liệu. Nó đặc biệt hữu ích cho những người chưa bao giờ thực sự dành thời gian để làm rõ những gì họ muốn từ mối quan hệ của họ, cho chính họ hoặc cho nửa kia của họ.
Câu hỏi này thường có thể được diễn đạt như sau (Howes, 2010):
“Giả sử tối nay, trong khi bạn ngủ, một điều kỳ diệu đã xảy ra. Khi bạn thức dậy vào ngày mai, điều gì sẽ làm cho cuộc sống của bạn đột nhiên trở nên tốt đẹp hơn? ”
Ngay cả khi một hoặc cả hai thân chủ mô tả một kịch bản hoàn toàn không thể đạt được, câu trả lời của họ vẫn có thể hữu ích cho việc hiểu rõ mục tiêu của họ. Trong trường hợp không thể xảy ra trạng thái lý tưởng trong tương lai, nhà trị liệu có thể tìm hiểu sâu hơn về “điều kỳ diệu” của cặp vợ chồng bằng cách hỏi, “Điều đó sẽ tạo ra sự khác biệt như thế nào?” (Howes, 2010).
Câu hỏi này giúp cặp đôi tin tưởng vào một tương lai tích cực hơn cho chính họ, một tương lai mà vấn đề của họ được giải quyết. Bài tập này có thể mang lại động lực lớn hơn để cải thiện mối quan hệ của họ, nâng cao niềm tin vào hiệu quả của trị liệu cặp đôi và thậm chí cải thiện tức thời (nhưng gia tăng) trong tương tác giữa hai người.
Bạn có thể tìm thêm thông tin về bài tập này tại liên kết này.
Các phẩm chất mà chúng ta cùng có
Đôi khi, việc nhắc nhở cặp đôi về những điểm chung của họ có thể thúc đẩy tình cảm mà họ dành cho nhau và tạo niềm tin lớn hơn vào khả năng giải quyết vấn đề của họ. Bảng tính này cung cấp cơ hội để ghi nhớ điều gì khiến họ trở thành một cặp đôi tuyệt vời và điều gì khiến mối quan hệ của họ đáng để họ nỗ lực xây dựng lại, gắn kết lại hoặc cải thiện.
Bảng tính Phẩm chất mà chúng ta cùng có hướng dẫn cặp đôi điền vào tám nội dung với ít nhất ba điểm chung mà họ có. Cặp đôi có thể hoàn thành bảng này cùng nhau, thảo luận và hồi tưởng khi họ thực hiện các phần của họ hoặc làm một cách riêng biệt, với thời gian ở cuối để so sánh các câu trả lời của họ và lưu ý những điểm giống và khác nhau.
Tám phần như sau:
Chúng tôi muốn đến thăm…
Phim, sách hoặc nhạc mà chúng tôi thích…
Chúng ta vui khi…
Là một cặp đôi, chúng tôi giỏi…
Là một cặp đôi, điểm yếu của chúng tôi là…
Những điểm đặc biệt mà chúng tôi cùng có…
Những phẩm chất chúng tôi đánh giá cao ở một người…
Ba mục tiêu cho tương lai của chúng tôi…
Ngoài việc tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận có ý nghĩa và ghi nhớ những khía cạnh tích cực của mối quan hệ của họ, bảng tính này còn cung cấp cho các cặp đôi cơ hội xác định điểm mạnh và điểm yếu của họ với tư cách là một cặp đôi và lập kế hoạch cho tương lai chung của họ.
Như đã đề cập trước đó, điều cần thiết là phải thừa nhận và phát huy mặt tích cực trong mối quan hệ cũng như thừa nhận và giải quyết điều tiêu cực.
Phát triển hoặc làm rõ mục tiêu cho tương lai cũng là một thành phần quan trọng của trị liệu cặp đôi. Điều quan trọng là phải tìm hiểu xem liệu hai cá nhân có cùng mục tiêu ngắn hạn và dài hạn hay không và nếu không, thì giải quyết các vấn đề tồn tại khi hướng tới các mục tiêu trái ngược nhau.
Cho dù một cặp đôi đang vật lộn với một số tác nhân gây căng thẳng trong mối quan hệ hàng ngày hay đang đối phó với một vấn đề lớn thì hoàn thành bảng này là một cách tốt để khiến họ suy nghĩ và nói về mối quan hệ của mình và thảo luận để tiến lên phía trước. Bạn có thể tìm thấy bảng tính này ở đây.
Bạn có thể cải thiện mối quan hệ của mình như thế nào
Trong khi trị liệu cặp đôi được khuyến khích cho các vấn đề nghiêm trọng hơn giữa các cặp đôi, liệu pháp này có thể không phải lúc nào cũng cần được sử dụng.
Có nhiều điều mà các cặp đôi có thể làm ở nhà để cải thiện mối quan hệ của họ và giải quyết một số vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển của một mối quan hệ bình thường.
12 lời khuyên này từ nhà trị liệu Mark Hirschmann (n.d.) phác thảo một số bước hiệu quả nhất mà bạn có thể thực hiện để cải thiện nền tảng mà mối quan hệ của bạn đang xây dựng và nâng cao khả năng đối phó và phát triển như một cặp đôi:
Hãy ghi lại những gì thực sự quan trọng trong cuộc sống của bạn. Điều này có thể giúp bạn hiểu các mục tiêu và mong muốn của bản thân và sắp xếp thứ tự ưu tiên cho chúng.
Chấp nhận thỏa hiệp và chịu đựng những khác biệt dai dẳng. Mỗi cặp đôi sẽ có ít nhất một vài khác biệt khó chịu; Điều quan trọng là các cặp đôi cần phải thỏa hiệp khi họ có thể nhưng cũng học cách chấp nhận sự khác biệt giữa họ.
Xác định và phân tách sự thất vọng của bạn. Mặc dù nửa kia của bạn có thể cực kỳ tác động đến bạn trong việc thỉnh thoảng khiến cho bạn khó chịu, nhưng hãy học cách nhận biết khi nào bạn thực sự mệt mỏi với đối tác của mình so với khi nào bạn giận cá chém thớt với họ.
Bắt nửa kia của bạn làm điều gì đó đúng. Thay vì luôn chờ đợi để bắt gặp nửa kia của bạn trong một bước sai lầm hoặc sai lầm, hãy cố gắng "bắt" họ làm điều gì đó mà bạn yêu thích, ngưỡng mộ hoặc đánh giá cao.
Gây ngạc nhiên cho nửa kia của bạn với sự chu đáo. Mặt khác, hãy cố gắng gây ngạc nhiên cho nửa kia của bạn bằng một cử chỉ chu đáo hoặc một sự tử tế ngẫu nhiên; cố gắng không vơ mọi thứ về mình nếu đối tác của bạn không chú ý hoặc đánh giá cao cử chỉ của bạn nhiều như bạn mong đợi.
Khắc phục “thời gian cặp đôi” mà nửa kia của bạn sẽ tận hưởng nó. Điều quan trọng là làm những việc cùng nhau mà cả hai đều thích, nhưng sẽ không có hại gì nếu cùng nhau lên kế hoạch dành thời gian chất lượng để làm điều gì đó mà nửa kia của bạn thích, ngay cả khi đó không phải là hoạt động yêu thích của bạn.
Trước khi phản ứng một cách tức giận, hãy đếm đến mười. Lời khuyên cũ này vẫn còn tồn tại là có lý do - đó là một lời khuyên kinh điển. Cố gắng dành ít nhất mười giây để hạ nhiệt hoặc suy nghĩ kỹ mọi thứ trước khi phản ứng lại điều gì đó mà nửa kia của bạn đã làm, đã nói hoặc không làm hoặc chưa nói.
Thương lượng về một nơi khác lạ để thảo luận các vấn đề gây tranh cãi. Đây có vẻ là một lời khuyên kỳ quặc, nhưng đôi khi sự thay đổi về vị trí thực tế cũng có thể dẫn đến sự thay đổi trong suy nghĩ - bạn có thể tìm thấy các giải pháp mới sáng tạo cho các vấn đề của mình!
Chậm lại, dành thời gian nghỉ ngơi. Thời gian nghỉ không chỉ dành cho trẻ em nữa - đó có thể là khoảng thời gian nghỉ ngơi đáng hoan nghênh nếu cuộc tranh cãi trở nên nóng hơn với nửa kia của bạn. Hãy cho mình một cơ hội để giải nhiệt.
Khi bạn biết mình mắc lỗi, hãy xin lỗi. Lời khuyên này cần được nhấn mạnh đủ - khi bạn mắc sai lầm, hãy thừa nhận nó, sửa chữa nó nếu bạn có thể và lập kế hoạch để tránh mắc phải nó trong tương lai.
Mang đến sự hỗ trợ, giải pháp chỉ là thứ yếu. Thông thường, nửa kia của chúng ta chỉ muốn chúng ta lắng nghe, thấu cảm và đưa ra lời an ủi hoặc cổ vũ hơn là một kế hoạch năm bước để giải quyết vấn đề của chúng ta. Đây là lời dẫn dắt tuyệt vời cho lời khuyên cuối cùng…
Lắng nghe sâu sắc nửa kia của bạn. Chỉ nhìn vào mắt đối phương và gật đầu thôi là chưa đủ - các mối quan hệ chất lượng đòi hỏi sự lắng nghe tích cực hoặc sâu sắc, một phương pháp mà bạn lắng nghe với sự chú ý hoàn toàn thay vì lập kế hoạch phản ứng và khuyến khích người kia tiếp tục chia sẻ với bạn cho đến khi họ có thể nói hết ra những điều trong lòng.
Nếu bạn chỉ nghe một lời khuyên từ danh sách này, hãy lấy phần cuối cùng. Có rất nhiều vấn đề nảy sinh khi chúng ta không giao tiếp hiệu quả hoặc không đủ. Lắng nghe tích cực là một cách tuyệt vời để tìm hiểu thêm về nửa kia của bạn, cho họ thấy sự cảm kích của bạn và để ý các vấn đề trong mối quan hệ.
Trị liệu cặp đôi: An tâm, không cần khủng hoảng
Trong bài viết này, chúng tôi đã trình bày khái niệm cơ bản về trị liệu cặp đôi, bao gồm định nghĩa, tổng quan ngắn gọn về một số lý thuyết phổ biến trong tâm lý học mối quan hệ, các vấn đề đưa các cặp đôi đến tư vấn và các cách bạn có thể tự khắc phục mối quan hệ của mình.
Không có mối quan hệ nào là hoàn hảo, và luôn có chỗ để cải thiện. Thông qua bài viết này, tôi hy vọng tôi đã cung cấp cho bạn những công cụ hữu ích để tăng cường mối quan hệ của bạn với (những) người thân yêu của bạn. Rốt cuộc, đâu có thứ gì gọi là mối quan hệ QUÁ TỐT?
Bạn đã thử trị liệu cặp đôi chưa? Điều gì bạn thấy đặc biệt hữu ích cho bạn và (những) người yêu của bạn? Có bất kỳ bài tập hoặc lời khuyên nào khác mà bạn muốn giới thiệu không?
Như mọi khi, cảm ơn vì đã đọc! Chúng tôi hy vọng bạn thích bài viết này.
Hoạt Động Liên Quan Bài Đăng:
Compassion.vn giới thiệu một vài chuyên gia có chuyên môn liên quan đến Relationships Therapy (và các hình thức mở rộng: tham vấn cặp đôi, tư vấn mối quan hệ...). Đã được kiểm chứng bởi Compassion.vn:
Lê Việt Hà là một nhà tham vấn (counselor) có chứng chỉ của Hội khoa học tâm lý và giáo dục TPHCM, ĐH KHXH&NV Hà Nội đồng thời là một coach (người khai vấn) chuyên nghiệp có chứng chỉ của ICF (International Coaching Federation – Liên đoàn khai vấn quốc tế).
Kinh nghiệm chuyên môn chính của chị là nghiên cứu, đào tạo và đặc biệt tham vấn – trị liệu tâm lý cho thanh thiếu niên và người lớn về: Các vấn đề sức khỏe tâm thần như sang chấn tâm lý, khủng hoảng tâm lý, stress, lo âu, trầm cảm, khủng hoảng tâm lý, …; các vấn đề trong các mối quan hệ tình yêu, hôn nhân, gia đình; áp lực công việc, cuộc sống; tình dục, sức khỏe sinh sản, HIV.
Thông Tin Về Bài Đăng:
Nguồn bài dịch từ trang gốc (Bài gốc tiếng Anh): https://positivepsychology.com/relationship-therapy/
Đội ngũ sản xuất:
Người dịch: Trang ; Người biên tập: Phạm Đại Bàng ; Người hiệu đính: Lê Việt Hà
Hình thức sản xuất nội dung: Dịch & biên tập theo hình thức crowdsourcing - sử dụng nguồn lực cộng đồng tại www.compassion.vn/crowdsourcing.
Cộng tác sản xuất nội dung tại đây.
