"Thấu hiểu là tên gọi khác của tình yêu. Nếu bạn không hiểu, bạn không thể thương" - Thích Nhất Hạnh
Gần đây tôi đã tham dự một buổi hội thảo cuối tuần, và trong nhóm đó có một người đàn ông luôn có ánh mắt rất kỳ lạ mỗi khi chúng tôi phải kiếm bạn chung nhóm để làm bài tập cùng. Tôi để ý thấy một số người tránh anh ấy, như thể họ không muốn làm việc cùng với anh ấy. Có thể là do cảm giác mà anh ấy đem lại khi nhìn mọi người như vậy.
Sau đó vào cuối tuần thì có lúc tôi ngồi cùng với anh ấy. Thật khó để tôi có thể giải thích rõ ràng, nhưng có một điều gì đó ở anh ấy thật sự rất lạ, và tôi có thể thấy anh ấy khiến cho mọi người không thích.
Sau khi buổi hội thảo kết thúc, chúng tôi tình cờ ngồi cạnh nhau và bắt đầu trò chuyện, và nhờ đó mà anh ấy nói được với tôi rằng anh ấy gần như không nhìn thấy gì cả. Với kính áp tròng của mình anh ấy có thể nhìn tương đối ổn, nhưng vì ánh đèn yếu của căn phòng nên anh ấy không thể nhìn rõ được các khuôn mặt.
Vào giây phút đó tôi đã hiểu. Tại sao anh ấy lại mang lại cảm giác kỳ lạ như vậy - bởi vì anh ấy có vấn đề về thị giác. "Ánh nhìn kỳ lạ" của anh ấy chỉ đơn giản là kết quả của việc cố gắng nhìn rõ để cuối cùng kết nối được với ai đó.
Cái nhãn "kỳ lạ" mà tôi đã tự gán cho anh ấy biến mất ngay lập tức, và cùng lúc ấy, tôi cảm thấy trái tim mình như được mở ra. Đó là một mức độ vô điều kiện của việc thấu hiểu mà mang lại cảm giác bình yên và kết nối.
Hiểu và Buông
Chúng ta thường dễ cảm thấy khó chịu hoặc tức giận với những người xung quanh mình, phóng chiếu cảm xúc và sự khó chịu của mình lên họ khi chúng ta không hiểu họ. Nhưng vào giây phút chúng ta hiểu, nó có thể thay đổi hoàn toàn thái độ của chúng ta, tạo nên một không gian cởi mở.
Tưởng tượng bạn đang lái xe ô tô, và chiếc xe phía trước bạn bắt đầu đi chậm lại. Bạn không biết tại sao mà họ lại đi chậm, vì thế bạn cảm thấy khó chịu và mất kiên nhẫn. Có thể bạn bắt đầu cằn nhằn khó chịu, hoặc có thể bấm còi liên tục để giải tỏa sự căng thẳng.
Sau đó, bạn nhìn thấy một cụ già đang đi qua đường, di chuyển rất chậm.
Vào giây phút đó, sự khó chịu của bạn tự dưng dịu dần, bởi vì giờ bạn đã hiểu tại sao chiếc xe phía trước lại đi chậm lại. Họ đã thấy điều mà bạn không thấy.
Chúng ta có thể hiểu về ví dụ này sâu sắc hơn nữa. Bạn cũng có thể hiểu cho cụ già đang đi chậm đó. Bởi vì có thể bạn cũng có mẹ hoặc bà cũng di chuyển chậm như vậy, hoặc bạn nhận ra rồi đến một ngày, khi bạn già đi, người đó cũng có thể là bạn, và bạn sẽ cảm thấy trân trọng những lái xe mà đi chậm lại vì bạn. Hoặc cũng có thể bạn còn trẻ nhưng lại bị thương.
Sự thấu hiểu tạo ra một sự chuyển đổi tinh thần cho phép chúng ta thay thế những phản ứng cảm xúc và sự mất kết nối bằng lòng trắc ẩn và sự kết nối.
Thấu hiểu là một trạng thái của tâm trí
Thấu hiểu không chỉ đơn giản là một việc mà chúng ta làm, mà còn là cố gắng đặt mình vào góc nhìn của người khác và cảm nhận của họ. Đúng vậy, đây là một phần của nó, nhưng thấu hiểu cũng là một trạng thái của tâm trí mà chúng ta có thể luyện tập và nuôi dưỡng. Cũng giống như niềm vui, sự nhiệt huyết, nỗi buồn hay sự thất vọng cũng đều là trạng thái cua tâm trí chi phối cách mà chúng ta trải nghiệm cuộc sống.
Khi chúng ta vui vẻ, chúng ta nghĩ, hành động và phản ứng lại với cuộc sống theo một cách vui vẻ. Khi chúng ta chán nản và thất vọng, chúng ta lại nghĩ, hành động và phản ứng lại với cuộc sống theo một cách khác - tìm kiếm lý do để bào chữa cho sự thất vọng đó ở mọi nơi.
Còn thấu hiểu là một trạng thái của tâm trí mà khiến chúng ta cảm thấy bình yên hơn, từ bi hơn, kết nối hơn, và tạo nên thái độ "chúng ta" thay vì là "tôi và bạn".
Khi chúng ta chủ động nuôi dưỡng một tư duy thấu hiểu, chúng ta tiếp cận người khác với sự cởi mở - ngay cả khi họ khó khăn - bởi vì chúng ta đã cam kết luôn nhìn sâu vào bên trong thay vì đưa ra phán xét và suy diễn giả định.
Chúng ta có thể không phải lúc nào cũng biết được lý do vì sao người khác lại hành động như vậy. Nhưng thái độ thấu hiểu sẽ không đòi hỏi chúng ta phải biết chi tiết chính xác về câu chuyện của người đó.
Sự thấu hiểu ở cấp độ sâu sắc nhất giống như tình yêu vậy - một sự thấu hiểu vô điều kiện với một con người khác. Chúng ta không cần phải biết câu chuyện của họ, nhưng chúng ta có thể trân trọng việc họ đang trải qua một trải nghiệm trong cuộc đời, cũng giống như chúng ta vậy.
Nuôi dưỡng Thái độ Thấu hiểu
Có rất nhiều cách để nuôi dưỡng sự thấu hiểu trong cuộc sống của bạn, nhưng tôi rất vui được chia sẻ một bài tập phản chiếu ở đây để giúp bạn hiểu và kết nối sâu hơn với chính bản thân bạn cũng như với toàn nhân loại.
Hãy nghĩ đến lúc mà bạn mất đi sự thấu hiểu đó. Một tình huống đã khiến bạn tức giận hoặc thất vọng. Có thể là một thành viên trong gia đình đã làm điều gì đó thực sự khiến bạn khó chịu, hoặc có thể là ai đó phá hoại bạn ở chỗ làm. Lý do có là gì cũng không quan trọng, bạn không cần phải cố biện minh cho điều đó, và bạn cũng không cần phải đánh giá điều đó là đúng hay sai.
Khi bạn nhớ về ký ức đó, chỉ cần cảm nhận nó. Cảm nhận những cảm giác xuất hiện trên cơ thể bạn - cường độ, nhiệt độ hoặc những suy nghĩ và cảm xúc đi cùng. Ngay cả khi nó không thoải mái cũng không sao cả.
Đừng cố gắng thay đổi nó. Hãy cứ cảm nhận nó.
Khi bạn cảm nhận nó, bạn thấy rằng trong giây phút đó bạn không thể duy trì được sự bình yên bên trong mình.
Chúng ta không thể bình an khi phản ứng với sự tức giận.
Tôi không đề nghị bạn kìm nén sự tức giận bằng bất cứ cách nào. Đây là việc nhận ra sự thật về điều gì đang xảy ra bên trong chúng ta khi phản ứng lại với sự tức giận. Khi nó xảy ra một cách vô thức, chúng ta không thể làm được gì - kết quả là chúng ta hành động mà không suy nghĩ. Nhưng nếu chúng ta chú ý một cách có ý thức, chúng ta có thể đào sâu nhận thức về bản thân, và trao cho bản thân cơ hội lựa chọn cách mà chúng ta phản ứng.
Tôi đã từng có một trải nghiệm tại một quán cà phê khi mà tôi trả lại đồ uống của mình bởi vì họ đã pha nhầm. Khi tôi nói với người phụ nữ ở quầy thu ngân rằng họ đã pha nhầm thức uống tôi gọi, cô ấy đã hơi thô lỗ và đáp lại tôi thẳng thừng: "Đó là cái mà anh đã gọi mà!"
Điều này làm tôi rất ngạc nhiên. Thái độ của cô ấy khiến tôi cảm thấy như mình đang bị buộc tội bởi điều mà tôi không làm. Tôi có thể cảm thấy dần trở nên tức giận và sẵn sàng để bảo vệ bản thân.
Tôi cảm thấy có một đợt sóng mãnh liệt xuất hiện bên trong mình.
Khi tôi chuẩn bị phản ứng và lao vào cuộc tranh cãi với cô ấy, trong một khoảnh khắc, thay vì cảm thấy tức giận, tôi lại có thể cảm thấy cô ấy đang bị căng thẳng. Có chuyện gì đó khiến cho cô ấy phiền lòng, trước khi xảy ra sự việc giữa chúng tôi. Tôi không biết việc đó là gì, nhưng điều đó đủ để khiến tôi dừng lại, suy ngẫm, và hiểu ra rằng chúng ta thường không biết điều gì đã làm một người hành động như cách họ làm. Chúng ta không bao giờ có thể biết điều gì đã xảy ra trong cuộc sống của họ ngay trước khi chúng ta bắt đầu tương tác với họ.
Có rất nhiều lý do khiến một người cảm thấy bị căng thẳng hoặc chán nản - một cuộc cãi vã hoặc chia tay, bệnh đau lưng mãn tính, người thân qua đời, hoặc không có khả năng trả nợ thế chấp - là một trong số những lý giải.
Khoảnh khắc thấu hiểu cho bản chất con người của cô ấy đã giúp tôi buông bỏ phản ứng của mình. Tôi có thể đã quy phản ứng của cô ấy về mình, và điều đó đặt tôi vào thế "tôi chiến đấu với cô" và thế là tôi sẵn sàng chiến đầu để bảo vệ bản thân. Và tôi sẽ cảm thấy việc tôi làm như vậy là đúng bởi vì tôi đang bị buộc tội sai. Nhưng nếu tôi làm như vậy, thì sẽ chỉ là tôi đang phản ứng lại với phản ứng của cô ấy, và chúng tôi rất có thể sẽ kết thúc bằng một cuộc cãi vã.
Phản ứng đối lại phản ứng = Xung đột
Thế giới vốn đã có đầy những xung đột. Nếu chúng ta muốn tạo thêm hòa bình cho thế giới, chúng ta cần phải luôn chọn không quy hết mọi việc về mình và thay vào đó thấu hiểu, từ bi, kết nối và bình an.
Tôi biết làm được điều đó không dễ dàng, nhưng tôi tin rằng những khoảnh khắc như vậy mang đến cơ hội được sống bằng trái tim khi mà những phản ứng tự nhiên là sự xung đột.
Với tôi, trong trường hợp này, việc chuyển sang thấu hiểu làm tôi mở rộng trái tim, mang đến cảm giác bình yên và kết nối với cô ấy.
Và chắc hẳn cô ấy cũng cảm nhận được nó ở một mức độ nào đó, bởi vì không thấy phản ứng lại của tôi, cô ấy cũng dịu dần đi. Rồi tự nhiên, cô ấy chỉ đơn giản bảo người pha chế làm lại cho tôi một đồ uống mới.
Điều đã làm phiền cô ấy lúc trước thì vẫn ở đấy, nhưng tôi có thể cảm thấy cô ấy không còn phóng chiếu điều đó lên tôi nữa.
Một khoảnh khắc thấu hiểu có thể thay đổi tất cả.
Thế giới cần nhiều Tình Yêu (Sự thấu hiểu) hơn nữa
Chúng ta thường dễ dàng phán xét và kêu ca về hành động của người khác, nhưng nếu chúng ta có thể dừng lại một chút và thành thật với chính mình, chúng ta sẽ nhận ra chúng ta cũng làm những việc giống như vậy với chính bản thân mình.
Mỗi người đều có một câu chuyện cuộc đời và những tổn thương khác nhau mà tạo nên tính cách độc đáo của riêng họ, nhưng chúng ta đều trải nghiệm những khoảnh khắc khi chúng ta không thể duy trì sự bình an ở bên trong, vì vậy mặc dù chúng ta không thể biết chính xác câu chuyện của người khác, nhưng chúng ta vẫn có khả năng để thấu hiểu.
Thay vì tiêu tốn năng lượng vào việc phán xét và kêu ca về người khác, chúng ta có thể thử đặt mình vào vị trí của họ và hiểu rằng chúng ta cũng phải vật lộn với những cảm xúc tương tự. Điều này cho phép chúng ta tỉnh thức hơn, từ bi hơn, nuôi dưỡng sự tự nhận thức sâu sắc hơn và kết nối với người khác tốt hơn.
Hãy thử tưởng tượng một thế giới mà mọi người chọn thấu hiểu và sự thật thay vì phản ứng và xung đột.
Nhưng tưởng tượng không thôi thì không đủ, đó là một khởi đầu tốt nhưng chúng ta cũng cần phải hành động. Chúng ta cần phải cam kết sống bằng trái tim mình.
"Thấu hiểu là một tên gọi khác của tình yêu..."
"Thấu hiểu là một con đường đi đến tình yêu. Nó cũng là một biểu hiện bằng hành động của tình yêu. Khi chúng ta bước vào sự thấu hiểu, chúng ta cũng bước vào tình yêu... và "Khi sức mạnh của tình yêu vượt qua được tình yêu quyền lực, thế giới sẽ biết tới hòa bình" ~ Jimi Hendrix
Bạn muốn sống trong một thế giới thế nào?
Bạn có chọn thấu hiểu thay vì phản ứng hôm nay không?
Người dịch: Trang Người biên tập: Anh Đào Lê
Chuyên gia review: Đang review bởi chuyên gia: www.compassion.vn/expert
Hình thức dịch: Dịch & biên tập theo hình thức crowdsourcing tại www.compassion.vn/crowdsourcing - Cộng tác làm nội dung tại đây
