“Trước khi bạn giả định, hãy học hỏi. Trước khi bạn phán xét, hãy thấu hiểu. Trước khi bạn gây tổn thương, hãy cảm nhận. Trước khi bạn nói, hãy nghĩ kỹ.” - (Khuyết danh)
Lúc đó vào một buổi trưa thứ bảy chúng tôi đang làm vài công chuyện lặt vặt ở Costco, Trader Joes, và bưu điện. Thật nhiều điều hào hứng.
Nhưng, nó trở thành một ngày mà đưa đến cho tôi một nhận thức cơ bản chính yếu, để hiểu ra một điều tôi đã biết trên lý thuyết nhưng vẫn chưa đưa vào thực hành được.
Đây chính là điều tôi nhận ra: trong những mối quan hệ, đọc vị tâm trí người khác dẫn đến sự bối rối, phẫn nộ, sự chống đối và quy chụp.
Tôi không phải đang nói về việc đọc tâm trí người khác theo kiểu tâm linh huyền bí! Tôi đang hướng tới loại đọc tâm trí mà bạn có vẻ như làm hằng ngày, mọi lúc, mà thậm chí dường như bạn chẳng nhận mình đang làm nó.
Đọc vị tâm trí là khi bạn giả định cho rằng mình biết rõ điều người khác đang nghĩ hay cảm nhận mà không có chứng cứ xác thực. Nói cách khác, nghĩa là bạn đang giả định về những suy nghĩ, niềm tin và dự định của họ (và bạn thường xuyên giả định điều tồi tệ xấu xa nhất)
Lầm to.
Đọc vị tâm trí trông giống như cái gì?
Đây là một ví dụ từ cái ngày mà tôi đã đề cập lúc đầu bài viết: Chúng tôi đi tới Costco và lấy một vài thứ, và tôi hỏi anh ấy có muốn ăn vài miếng sushi cho bữa trưa sau đó không. “Không. Không cần đâu” là câu trả lời của anh ấy.
“Hừm. Không thèm hỏi xem em có đói không”, tôi tự nghĩ trong đầu. Tại lúc này tôi khá sục sôi trong sự bực mình của bản thân nhưng cố gắng không nghĩ về nó.
Tôi đã và đang chiến đấu với cái lý thuyết trong đầu mình cho rằng không ai thật sự quan tâm chút nào đến tôi hay nhu cầu của tôi và những người khác trên thế giới này đều ngu ngốc ích kỷ.
Vì thế, hai mươi phút nữa lại trôi qua và anh ấy nói “Chúng ta có thể đi kiếm món gì đó đơn giản để ăn nếu em muốn”
Tuyệt! Tôi đang đói đến muốn chết đây. Chỉ với lon nước tăng lực kia bỏ vào một cái bụng rỗng thì chắc là không thấm tháp gì rồi.
Chúng tôi cần về nhà cất vài món đồ trước. Khi tôi đang cất rau quả vào trong tủ lạnh, tôi lấy ra hai chiếc xúc xích thừa và ném chúng lên bàn bếp định đi đổ vào thùng rác. Chúng tôi cần sử dụng căn phòng mà nó nhìn không thấy thoải mái lắm.
Anh ấy ngay lập tức vơ tay lấy xúc xích và một cái dĩa và bắt đầu cắt nhỏ chúng ra.
Tôi thấy bị sỉ nhục và bực bội. Cái quái gì thế này???
Tất cả những thứ tôi có thể tự nghĩ ra trong đầu là “Anh ta chẳng hề quan tâm đến mình hay lo xem mình có đói không. Anh ấy đói bụng, vì thế anh ta sắp ăn và sắp làm điều anh ta muốn như mọi khi luôn luôn như thế. Tên khốn”.
Tâm trí tôi nhảy ngay vào trong dòng suy nghĩ đó. Tôi đi thẳng vào những giả định tồi tệ và cho rằng anh ấy không quan tâm tôi hay nhu cầu của tôi. Một kết luận khá nhanh chóng chỉ từ việc cho rằng anh ta ăn hai chiếc xúc xích, tôi biết thế.
Nhưng thay vì nói “Em đói. Em nghĩ chúng ta sắp có thứ gì đó để ăn. Cái gì vậy?”. Tôi đã hét vào mặt anh ta và thốt ra “Dường như là anh không quan tâm đến tôi và cái sự thật rằng tôi đang đói meo đây này, và anh chuẩn bị làm điều anh muốn và anh chỉ quan tâm đến bản thân mình thôi và anh đúng là một tên khốn ích kỷ”.
Ặc.
Sự thật là gì?
Phản ứng của anh ấy đó là nhìn vào tôi như thể một con nai bị rọi đèn pha bởi vì anh ta hoàn toàn không không hiểu gì hết về việc tôi đang cáu tiết với cái gì, tại sao tôi lại la lối, hay tại sao anh ta đột nhiên trở thành một tên khốn ích kỷ.
Đầu tiên, tôi thấy vui với chính mình. Tôi đã nói được cho anh ấy biết những cảm giác của tôi, đúng không? Tôi đã đứng lên vì bản thân mình. Tôi đã nói cho anh ấy biết tôi cảm thấy như thế nào thay vì giả vờ mình không cáu giận và luôn luôn để cho mọi thứ ổn thỏa. Điều này tốt, đúng không?
Thực ra là, không, chẳng tốt đẹp gì cả.
Tôi phải dậm chân dậm cẳng đi tới đi lui một lúc và rồi dịu xuống, nhưng khi thời gian tiếp tục trôi đi, tôi nhận ra chúng tôi cần giải quyết vấn đề, vì thế tôi bình tĩnh hỏi anh ấy có hiểu tại sao tôi bấn loạn như vậy không.
Dĩ nhiên là, anh ấy không biết. Tôi cố gắng giải thích góc nhìn về phía tôi và tôi đang suy diễn từ đâu và cảm xúc của tôi bị tổn thương bởi sự thiếu nhạy cảm của anh ấy như thế nào, nhưng khi anh ấy tiếp tục nói, tôi kết luận rằng vấn đề không phải là anh ấy ích kỷ. Vấn đề là tôi đã hiểu lầm anh ấy. Tôi đã giả định cho rằng anh ấy ích kỷ. Tôi suy diễn rằng anh ấy hành xử tiêu cực trong khi tất cả điều anh ấy muốn chỉ là một chiếc xúc xích.
Sự thật là anh ấy tưởng tôi lôi xúc xích ra để đó cho anh ấy ăn. Anh ta sẽ ăn hai chiếc xúc xích, mà vẫn còn đói, và sau đó chúng tôi sẽ đi ăn trưa. Không có gì tổn hại. Chẳng có gì khó chịu bực mình.
Cái gã tội nghiệp nghĩ rằng anh ấy đang làm điều tôi muốn anh ấy làm và thay vì thế tôi lại quy chụp cho anh ấy. Tôi thật tồi tệ.
Tôi nhận ra rằng thiên hướng suy nghĩ của tôi cứ nghĩ rằng người khác một mực tóm lấy tôi (mà nó xuất phát từ tuổi thơ bị lạm dụng tình dục) là một vấn đề, và đó là công việc của tôi phải làm để giải quyết vấn đề này và ngừng lại việc tiếp diễn nó. Tôi có thể cảm nhận một cách chắc chắn, nhưng điều đó không làm cho các cảm xúc trên kia được hợp lý hóa.
Tôi cần cẩn trọng hơn về việc cứ giả định điều tệ nhất về người phối ngẫu của mình, và tôi cần giỏi giang hơn trong việc truyền đạt những cảm xúc, cảm giác của tôi hiệu quả hơn (đó lại là một bài viết khác hoàn toàn)
Làm gì thay cho việc giả định điều tồi tệ nhất?
Đầu tiên, nếu bạn có thể liên hệ với câu chuyện của tôi, bạn nên cố gắng nhớ rằng hầu hết mọi người có những ý định tốt đẹp. Chúng ta hết thảy đều hành động để làm tăng thêm sự thoải mái và tránh nỗi đau, và rất ít người đi ra ngoài với ý định làm tổn thương bạn. Thậm chí khi người làm bạn tổn thương, họ có vẻ như vẫn đang hành động với ý định tốt đẹp cho chính họ hơn là với ý định xấu hướng tới bạn.
Điều này không có nghĩa là bạn phải chịu đựng một kẻ lạm dụng hay một mối quan hệ thiếu lành mạnh (đó lại là chuyện khác). Nó có nghĩa là khi bạn đang trong mối quan hệ với một người mà người đó quan tâm bạn nhưng luôn luôn không làm mọi việc đúng theo quan điểm của bạn về cách thế giới vận hành, bạn hãy ngừng giả định về những dự định của họ (đặc biệt là nếu chúng mang tính tiêu cực), bạn hãy dành cho chúng quyền được nghi ngờ, và khi nghi ngờ, bạn hãy hỏi.
Nếu bạn quẩn quanh với việc giả định điều tệ hại nhất về người phối ngẫu của bạn, bạn sẽ nhận lấy điều tồi tệ nhất.
Nếu bạn giả định người phối ngẫu của bạn không quan tâm mình, sau đó bạn sẽ kết thúc với người nào đó mà không quan tâm bạn.
Nếu bạn giả định bạn biết điều đối phương đang suy nghĩ, hãy nghĩ lại đi.
Nếu bạn giả định đối phương biết rõ điều bạn đang nghĩ, hãy nghĩ lại đi.
Chúng ta cứ quanh đi quẩn lại với việc giả định những người khác sống trong mô hình thế giới của chúng ta, và đó thật là buồn cười. Bạn có con cái của bạn, kinh nghiệm sống của bạn, trí thông minh của bạn, niềm tin của bạn và bản tính cảm xúc của bạn, và mọi người khác cũng có của riêng họ chứ.
Điều chúng ta cần là lòng trắc ẩn và thấu hiểu nhiều hơn, và bớt đi việc đọc vị tâm trí lẫn sự tiêu cực.
Sự thật là toàn bộ các cuộc cãi vã của chúng ta (dù nó từ một phía) dựa trên một hiểu lầm và thiếu sự giao tiếp truyền đạt về các thực tế có bằng chứng. Thực tế xác thực là như sau: 1. Tôi lấy xúc xích ra để lên trên bàn bếp và 2. Anh ấy bắt đầu cắt xúc xích ra.
Tất cả những thứ khác hoàn toàn là một giả định từ phía tôi.
Vì thế, hãy nghĩ về điều này vào lần tới khi bạn buồn bực với người phối ngẫu của bạn. Hãy tìm các bằng chứng xác thực ủng hộ cho niềm tin của bạn, hoặc là bạn đang giả định mình biết rõ họ cảm thấy như thế nào hay tại sao họ đang hành động theo cách họ đang làm?
Bạn có đang giả định điều xấu xa tệ hại nhất về họ không, hay bạn cảm thấy tin chắc rằng họ quan tâm nhưng có lẽ chỉ quá tệ trong việc thể hiện nó theo cách bạn mong muốn?
Chỉ mình bạn có quyền năng điều khiển các suy nghĩ, cảm xúc và phản ứng của mình. Chỉ có bạn mới có thể tìm kiếm cách tạo ra mối quan hệ hòa hợp chứ không phải một mối quan hệ hay cãi vã nhau.
Nguồn bài dịch: https://tinybuddha.com/blog/what-happens-when-we-assume-the-worst-of-people-we-love/
Người dịch: Anh Đào Lê ; Người biên tập: Phạm Đại Bàng
Chuyên gia review: Đang review bởi chuyên gia: www.compassion.vn/expert
Hình thức dịch: Dịch & biên tập theo hình thức crowdsourcing tại www.compassion.vn/crowdsourcing - Cộng tác làm nội dung tại đây
