Một Cách Tổng Thể, Chúng Ta Đều Biết Rằng Cây Cối & Thiên Nhiên Nói Chung Là Tốt Cho Sức Khỏe Cũng Như Tinh Thần Của Chúng Ta. Nhưng Cụ Thể Thế Nào? Bài Đăng Sau Đây Với Dẫn Chứng Từ Nhiều Nguồn Nghiên Cứu Chuyên Môn, Sẽ Giúp Chúng Ta Hiểu Sâu Hơn. Bài Viết Được Viết Bởi Tiến Sĩ Jill Suttie - Từ Greater Good.
(Lưu ý: Bài đăng có nhiều link đính kèm các dẫn chứng, nên sẽ lặp lại nhiều lần cụm từ "nghiên cứu cho thấy", bạn đọc có thể xem thêm để tự tìm hiểu nếu cần).
Tôi yêu các loài cây và không ngần ngại ôm lấy chúng. Nghe có vẻ bất hợp lý nhưng mỗi khi đứng cạnh “những gã khổng lồ thầm lặng” này, tôi có cảm tưởng như chúng chính là những người ông, người bà từ dòng dõi xa xưa hoặc chính là những chứng nhân thiện lành của lịch sử và thời gian.
Có thể không có ai cảm thấy giống như tôi, nhưng có lẽ họ nên cảm nhận được điều đó. Trong khi việc sống giữa thiên nhiên mang lại sức khỏe tốt hơn, sự sáng tạo, và thậm chí là sự tử tế, thì có thể việc được bao quanh bởi cây xanh cũng mang lại điều đặc biệt nào đó.
Sau tất cả, cây xanh giữ một vai trò quan trọng trong cuộc sống chúng ta theo nhiều cách. Rõ rệt nhất là vai trò của chúng trong việc sản sinh khí oxi mà chúng ta hít thở và hấp thụ khí CO2 giúp bảo vệ tầng khí quyển của ta, nhưng khoa học cho thấy cây cối còn đem đến những lợi ích quan trọng khác nữa.
Cây Xanh Giúp Làm Giảm Đi Cảm Giác Căng Thẳng Và Giúp Phục Hồi Nhiều Hơn.
Có lẽ lợi ích của thiên nhiên được nghiên cứu kỹ càng nhất chính là chúng dường như làm giảm đi nỗi căng thẳng, sự trầm tư và lo âu của chúng ta. Và phần lớn những nghiên cứu ấy được thực hiện trong rừng.
Trong một nghiên cứu mới đây, có 585 thanh thiếu niên người Nhật tham gia, và đưa ra phản hồi về tâm trạng của họ sau 15 phút đi bộ, ở trong vùng thành thị hay trong 1 khu rừng. Các cánh rừng và các trung tâm đô thị nằm ở 52 địa điểm khác nhau trải dài khắp cả nước, và mỗi địa điểm như vậy có khoảng hơn 10 người tham gia. Trong mọi tình huống, những người tham gia đi bộ trong một cánh rừng trải nghiệm nỗi lo lắng, sự ganh đua, mệt mỏi, rối loạn và những dấu hiệu trầm cảm một cách ít hơn. Và cảm thấy nhiều năng lượng hơn so với việc đi bộ trong khu đô thị. Kết quả đạt được càng rõ ràng hơn, với những người có sự lo lắng khi bắt đầu.
Tác giả cho biết “Những lợi ích của việc đi bộ xuyên qua các cánh rừng là khá quan trọng và môi trường trong rừng có một vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe tâm thần của người đó trong tương lai”. Thật ra, có hàng loạt các nghiên cứu khác nhau cho thấy khi thực hiện “hòa mình giữa thiên nhiên” – việc thư thả dành thời gian giữa núi rừng – có thể giúp ta cân bằng những những mối lo lắng và căng thẳng của cuộc sống thành thị.
Đối với một nghiên cứu khác gần đây, những người tham gia thí nghiệm ở Ba Lan đã dành 15 phút nhìn chăm chú vào một cánh rừng vào mùa đông nơi đô thị hoặc một cảnh quan đô thị không cây cối. Ở một nhóm là các loài cây trong rừng có thân thẳng tắp và nhẵn lá (do bởi mùa đông), và không một nhánh dâu dại nào bám trụ dưới gốc cây – hay nói cách khác, chúng không còn mang trên mình màu xanh; Và một nhóm khác là những cảnh quan đô thị bao gồm các tòa nhà và những con đường. Lúc bắt đầu và khi kết thúc, những người tham gia đã điền vào các phiếu khảo sát liên quan đến tâm trạng và cảm xúc của họ. Những ai đã quan sát cánh rừng mùa đông phản hồi rằng tâm trạng họ tốt hơn đáng kể, thêm lạc quan, nhiều sức sống và một cảm giác cải thiện bản thân mạnh mẽ sau thử khi nghiệm so với những ai đã quan sát khung cảnh đô thị.
Có thể một vài lợi ích này có liên quan đến việc rừng ảnh hưởng đến não bộ của chúng ta như thế nào. Một nghiên cứu tìm ra rằng người sống gần hơn với cây cối có một "hạch hạnh nhân hoàn thiện" hơn – có nghĩa, một cấu trúc não có khả năng xử lý các yếu tố gây căng thẳng tốt hơn.
Những nghiên cứu này và nhiều nghiên cứu khác nữa – cho thấy rằng: chỉ cần dành một khoảng thời gian ngắn trong rừng, cũng có thể giúp chúng ta nghỉ ngơi trước lối sống quay cuồng hiện tại.
Cây Xanh Giúp Cải Thiện Sức Khỏe Chúng Ta
Ngoài việc giúp ta hít thở, thì ở gần xung quanh cây xanh cũng có thể làm sức khỏe của chúng ta cải thiện theo nhiều cách.
Các nghiên cứu đã cho thấy rằng dành một khoảng thời gian ngắn trong rừng dường như đem lại nhiều lợi ích cho hệ thống miễn dịch của chúng ta. Đặc biệt hơn cả, một nghiên cứu đã tìm ra rằng các bệnh nhân lớn tuổi mắc bệnh tắc nghẽn mạch phổi mãn tính có biểu lộ giảm perforin và granzyme B, cũng như cytokine tiền viêm giảm – tất cả đều liên quan đến chức năng miễn dịch tốt hơn – sau khi họ đi dạo quanh những cánh rừng hơn là ở khu đô thị. Mặc dù lý do chính xác chưa được rõ vì sao điều đó xảy ra như vậy, một nghiên cứu trước đây cho rằng cây xanh có thể làm cải thiện sự miễn dịch nhờ vào các hợp chất mùi hương nhất định mà chúng tỏa ra.
Cây xanh có vẻ như cũng giúp ích cho sức khỏe tim mạch. Trong một nghiên cứu, những người tham dự đã đi bộ trong rừng trong vòng một ngày với trong không gian đô thị vào một ngày khác, và các nhà nghiên cứu đã đo lường cách 2 chuyến đi ảnh hưởng đến cơ thể họ như thế nào. So với không gian khu đô thị, đi dạo giữa cây xanh làm giảm áp suất máu của con người, mức corsitol trong máu, tốc độ xung, và hoạt động của hệ thống thần kinh giao cảm (liên quan đến sự căng thẳng), trong khi làm tăng hoạt động của hệ thống đối thần kinh giao cảm (liên quan đến sự thư giãn) của họ. Mọi dấu hiệu thần kinh này đi liền với sức khỏe tim mạch tốt hơn, cho thấy một điều rằng đi dạo trong rừng giúp cải thiện chức năng hệ tim mạch.
Mặc dù có thể những lợi ích sức khỏe này ít phụ thuộc vào cây xanh hơn so với không gian tự nhiên nói chung, người dân New York đang sống gần khu vực cây xanh cho thấy họ có sức khỏe tổng quát tốt hơn hẳn dân cư sinh sống cùng không gian xanh (nhiều cỏ cây) nói chung. Một nghiên cứu khác cho biết rằng phụ nữ sống ở khu vực bị thiếu cây xanh có khả năng mắc bệnh về tim mạch cao hơn những người sống ở khu vực nhiều cây xanh. Nghiên cứu đã thử đánh giá các ảnh hưởng sức khỏe này, và thể hiện ra: “trồng thêm 10 cây xanh trong một phân khu thành phố, trung bình, cải thiện sức khỏe theo nhiều cách, có thể so sánh với một mức tăng thu nhập 10,000$ hàng năm hoặc trở nên trẻ hơn đến 7 tuổi”. Rõ ràng có gì đó về sự phục hồi mà cây xanh mang lại.
Cây Xanh Ở Khu Vực Sống Làm Giảm Hành Vi Phạm Tội
Trong khi vài nghiên cứu trước đây đã cho thấy không gian xanh làm giảm tội ác trong môi trường đô thị, tuy nhiên có thể cây xanh thậm chí còn mang lại nhiều ảnh hưởng lớn hơn nữa.
Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhìn vào dữ liệu tội phạm của thành phố Chicago, ghi lại điểm số cho mỗi vùng điều tra dân số. Sau đó, họ so sánh nó với tỉ lệ phần trăm tán cây bao phủ và khu vực công viên chiếm tỷ trọng trong mỗi vùng. Họ nhận thấy rằng cứ mỗi 10 phần trăm khu vực có tán cây bao phủ tăng lên thì tỉ lệ tội phạm lại giảm theo tùy loại hình phạm tội – lên tới 11,3% đối với tội phạm bạo hành, tội phạm ma túy, và trộm cắp, và khoảng 10.3% cho các cuộc ẩu đả nói chung.
Những nghiên cứu này đã loại bỏ các yếu tố có thể làm thiên lệch kết quả nghiên cứu – chẳng hạn như tình trạng kinh tế xã hội, sự nghèo đói, nạn thất nghiệp và trình độ học vấn của dân cư. Bên cạnh đó, trong lúc tỉ lệ trộm cắp giảm xuống 6.3% trên mỗi 10% tỉ lệ không gian công viên tăng lên, các loại hình phạm tội khác không bị tác động bởi việc có 1 khu công viên. Nói cách khác, cây xanh tác động nhiều hơn tới sự thuyên giảm tội phạm so với các khu công viên.
“Việc nắm bắt được mối quan hệ giữa không gian xanh và tội ác có thể giúp việc lên kế hoạch quy hoạch đô thị để cải thiện an toàn và phúc lợi cho người dân,” Tác giả kết luận.
Kết quả này cũng được phản ánh qua các kết quả nghiên cứu ở các khu vực đô thị khác như Baltimore, New Haven, và Vancover. Trong tất cả các trường hợp, những khu vực có cây xanh bao phủ nhiều hơn thì mật độ tội phạm ít hơn.
Vì sao lại như vậy nhỉ? Các nhà nghiên cứu cũng không biết chắc lí do tại sao, nhưng nghiên cứu trước đây đã cho thấy thảm thực vật bao quanh các căn hộ làm giảm nỗi sợ hãi, cảm giác bất ổn và sự hiếu chiến của con người – những yếu tố tiềm ẩn gây ra hành vi phạm tội. Và cây xanh còn có thể dẫn dắt con người ra khỏi những cái “tổ” của họ, tạo nên một bầu không khí “ngắm nhìn đường phố” nhều hơn, và điều này giúp ích trong việc làm giảm hành vi phạm tội. Bất kể mọi tình huống, trồng thêm nhiều cây xanh có thể là một cách hiệu quả giúp cộng đồng luôn an toàn.
Cây Xanh Làm Chúng Ta Trở Nên Hào Phóng Hơn Và Tin Tưởng Nhiều Hơn
Nghiên cứu cho rằng các trải nghiệm về thiên nhiên giúp ta cảm thấy tử tế hơn với người khác, và nhều nghiên cứu trong số đó liên quan đến cây xanh.
Trong một thí nghiệm, các chuyên gia đã yêu cầu một nhóm sinh viên đại học nhìn lên một tòa nhà cao hoặc một rừng cây bạch đàng cao ngất ngưởng trong một phút. Họ nhận thấy rằng những sinh viên có thực nghiệm với cây xanh đã trải qua nhiều cảm xúc mạnh mẽ hơn – một cảm giác kỳ diệu và được chứng kiến sự hiện diện của một điều gì đó to lớn hơn chính họ. Sau đó, khi một trong những người đã thực nghiệm giả vờ vô tình làm rơi những cây bút bi, thì những sinh viên đã quan sát cây xanh đã giúp nhặt bút nhiều hơn những ai đã quan sát các tòa nhà.
Và trong một nghiên cứu khác, các chuyên gia nhận thấy rằng người ta sẵn sàng giúp đỡ một ai đó bị mất găng tay nếu họ vừa có một khoảng thời gian băng qua một công viên nhiều cây xanh hơn là họ vừa đứng cạnh cổng vào công viên. Thật không may, nghiên cứu này, cũng như những nghiên cứu khác, không xác định rõ được những ích lợi từ cây xanh đem lại so với không gian xanh nói chung. Vậy cho nên, chúng ta không biết vai trò chính xác của cây xanh (so với không gian xanh nói chung) trong việc thúc đẩy sự tử tế và các biểu hiện hữu ích. Nhưng biết đâu, sự hiện diện của chúng ít nhất góp phần giúp cho sự tương tác xã hội được tốt hơn.
Với tất cả các lí do trên, hầu như hằng ngày tôi đều thực hành tương tác với cây xanh. Dù chỉ là nhìn ra ngoài cửa sổ văn phòng hay chỉ là đi dạo một đoạn qua khỏi tòa nhà để thăm cây gỗ sồi yêu thích của tôi, tôi thích bày tỏ lòng mình với những cây xanh xung quanh tôi, thường bằng một cái vuốt nhẹ hoặc một cái ôm.
Như các nghiên cứu sẽ tiếp tục phát triển, sự trân trọng của tôi dành cho chúng cũng vậy.
Người dịch: Hồng Hạnh Người biên tập: Phạm Đại Bàng
Chuyên gia review: Đang review bởi chuyên gia: www.compassion.vn/expert
Hình thức dịch: Dịch & biên tập theo hình thức crowdsourcing tại www.compassion.vn/crowdsourcing - Cộng tác làm nội dung tại đây
Comments