Đôi Lời Từ Ban Biên Tập Compassion.vn
Giao tiếp sinh ra giữa người và người là để tiếp cận, chia sẻ, trao đổi thông tin, tâm tư tình cảm với nhau. Mục đích của giao tiếp một mặt để kết nối và mặt khác để khẳng định bản sắc riêng của mỗi người. Nói sao cho vừa phải đúng đắn với chính kiến, lương tâm của mình và vừa phải làm đẹp lòng nhau. Đây là điều khá thử thách trong giao tiếp hằng ngày nhưng rất xứng đáng để trau dồi. Bởi là chỉ có kiểu giao tiếp quyết đoán chúng ta mới không đánh mất bản thân trong khi kết nối với mọi người. Mời bạn cùng Compassion nhìn lại phương thức giao tiếp quyết đoán và cách ứng dụng kiểu giao tiếp này trong cuộc sống hàng ngày trong bài viết này nha.
Lưu ý của Compassion.vn và ban biên tập: Assertive Communication - thường được dịch sang tiếng Việt là Giao Tiếp Quyết Đoán hoặc Giao Tiếp Cương Quyết. Trong bài đăng này, Assertive Communication được dịch là Giao Tiếp Quyết Đoán, để đại diện cho cả 2 từ này. Bạn đọc có thể tra cứu về Assertive Communication để tìm hiểu nghĩa gốc.
Đối với nhiều người, nói rằng hãy lên tiếng vì bản thân thì dễ hơn là thực sự làm điều đó. Và mặc dù có thể không thoải mái, nhưng tính quyết đoán là một phong cách giao tiếp có liên quan đến một loạt các kết quả tích cực trong nhiều trường hợp. Bài viết này sẽ mô tả ý nghĩa của tính quyết đoán, tại sao điều đó lại quan trọng và cách nâng cao tính quyết đoán. Cuối cùng, bằng cách tăng cường kỹ năng giao tiếp có giá trị này, ta càng dễ nhận thấy các mối quan hệ tôn trọng, bình đẳng và viên mãn hơn.
Mục lục bài viết:
Assertive Communication - Giao tiếp quyết đoán là gì?
9 Đặc điểm của Phong cách Giao tiếp Quyết đoán
10 ví dụ trong đời thực
Lợi ích đã được chứng minh của giao tiếp quyết đoán
Giao tiếp quyết đoán và Giao tiếp gây hấn
Sử dụng chiến lược và nhập vai
Dạy trẻ giao tiếp quyết đoán
9 cách để phát huy tại nơi làm việc
Lưu ý về giao tiếp quyết đoán trong các mối quan hệ
Lời nhắn nhủ dành cho bạn
Assertive Communication - Giao tiếp quyết đoán là gì?
Giao tiếp quyết đoán được định nghĩa là “Khả năng nói và tương tác theo cách cân nhắc và tôn trọng các quyền và ý kiến của người khác đồng thời bảo vệ các quyền, nhu cầu và ranh giới cá nhân của bạn” (Pipas & Jaradat, 2010, trang 649).
Sự quyết đoán là một cách thể hiện sự bất đồng hiệu quả và không mang tính chất đối đầu của một người với một tình huống hoặc khái niệm cụ thể. Trong bài đánh giá về giao tiếp quyết đoán, Pipas và Jaradat (2010) lưu ý thêm rằng những người giao tiếp quyết đoán có thể lên tiếng bảo vệ quyền của họ (hoặc của người khác) một cách trung thực và nhã nhặn, sao cho xung đột giữa các cá nhân được giảm thiểu và duy trì sự tôn trọng đối với người khác.
Sự quyết đoán có thể liên quan đến việc từ chối các yêu cầu (ví dụ: “Không, tôi sẽ không cho bạn vay tiền nữa”); khi bắt đầu, tiếp tục hoặc kết thúc cuộc trò chuyện (ví dụ: “Tôi muốn thảo luận về khoản bồi thường của tôi với bạn”); yêu cầu sự ủng hộ (ví dụ: “Bạn vui lòng giúp tôi thay lốp xe được không?”); và cảm giác tích cực và tiêu cực (ví dụ: “Tôi rất buồn khi bạn nói với tôi theo cách đó”) (theo Pipas & Jaradat, 2010).
Nhìn chung, mặc dù giao tiếp quyết đoán diễn ra ở nhiều hình thức và tình huống khác nhau, nhưng nó thường liên quan đến việc đạt được mục tiêu của một người mà không tạo ra tình cảnh khó chịu hoặc tổn hại cho các mối quan hệ.
9 Đặc điểm của Phong cách Giao tiếp Quyết đoán
Giao tiếp quyết đoán bao gồm các phẩm chất thể hiện ra bằng lời và các biểu hiện tinh tế không lời khác nhau; đây là chín ví dụ từ Pipas và Jaradat (2010) và Bishop (2013):
Giao tiếp bằng mắt trực tiếp cho thấy người nói mạnh mẽ và không bị dọa nạt. Một lập trường hoặc tư thế quyết đoán với sự cân bằng phù hợp giữa sức mạnh và sự bình thường. Ví dụ, đứng cứng nhắc có thể được xem là hung hăng; ngược lại, khom lưng có thể bị coi là yếu đuối.
Tông giọng. Một giọng nói mạnh mẽ thể hiện sự quyết đoán, nhưng việc cao giọng thể hiện sự hung hăng và gần như là tức giận.
Nét mặt. Biểu hiện không tức giận cũng không lo âu là điều cần thiết để gửi đúng thông điệp.
Đúng thời điểm. Giao tiếp quyết đoán phải được thực hiện vào đúng thời điểm (ví dụ: việc đưa ra yêu cầu với nửa kia vào giữa bữa tiệc tối không có khả năng được đón nhận).
Ngôn ngữ không đe dọa, không đổ lỗi. Ví dụ: ngôn ngữ chẳng hạn như "Nếu bạn tiếp tục làm điều đó, bạn sẽ thấy ân hận!" là đe dọa hơn là quyết đoán.
Rõ ràng. Ví dụ, câu "Bạn có thể vui lòng không như vậy được không?" là mơ hồ, trong khi "Bạn có thể vui lòng không bỏ đi khi chúng ta đang nói chuyện được không?" truyền tải rõ ràng hơn nhu cầu của người nói.
Ngôn ngữ tích cực. Ví dụ: đưa ra một yêu cầu tiêu cực (ví dụ: “Bạn ngừng để giấy tờ vung vãi khắp nhà được không?”) sẽ kém hiệu quả hơn một yêu cầu theo lối khẳng định (ví dụ: “Đây là một dải phân cách mà tôi đã thiết lập, bạn vui lòng đặt giấy tờ ở đây được không? ”).
Ngôn ngữ không chỉ trích bản thân của người đó hoặc những người khác. Ví dụ: các cụm từ như "Tôi biết mình quá nhạy cảm, nhưng bạn có thể vui lòng không sử dụng từ đó không?" và "Không có ai dạy bạn cách cư xử à?" mang tính chỉ trích hơn là quyết đoán.
10 ví dụ trong đời thực
Có thể dễ dàng đưa ra nhiều ví dụ hàng ngày cần sự quyết đoán, chẳng hạn như khi gặp:
Những lái xe vô tâm
Người mua sắm bon chen
Những người chào hàng điện thoại quá đeo bám
Những đứa trẻ thiếu tôn trọng
Yêu cầu không mong muốn từ gia đình
Những việc bất công trong xã hội
Những người từ chối giãn cách xã hội trong một đại dịch
Đi sâu hơn một chút vào các ví dụ thực tế, đây là ba tình huống thường đòi hỏi giao tiếp quyết đoán:
Đối phó với những kẻ bắt nạt
Bắt nạt vẫn tiếp tục để lại hậu quả lâu dài tàn khốc đối với nhiều đứa trẻ. Giao tiếp quyết đoán là một kỹ năng hữu ích để ngăn chặn hành vi đó trước khi nó leo thang.
Vì mục tiêu này, các chương trình chống bắt nạt như Học tập dựa trên giải quyết vấn đề (Problem-Based Learning - PBL) đã được triển khai trong môi trường trường học (theo Hall, 2005). Cùng với sự tham gia của giáo viên và phụ huynh, Học tập dựa trên giải quyết vấn đề - PBL dạy trẻ các kỹ năng quyết đoán. Phương pháp tư vấn này giúp trẻ em thực hành các chiến lược để giảm bạo lực thể chất, bôi nhọ bêu xấu và lan truyền tin đồn không hay, cũng như phát triển các kế hoạch hành động.
Người ta nhận ra Học tập dựa trên giải quyết vấn đề - PBL giúp tăng kỹ năng giải quyết vấn đề ở các đối tượng trẻ em là mục tiêu bắt nạt (theo Hall, 2005). Những kỹ năng như vậy cũng hữu ích để dạy trẻ em rằng hành vi bắt nạt không được chấp nhận đối với bất kỳ trẻ em nào. Ví dụ: trẻ em có kỹ năng giải quyết vấn đề một cách quyết đoán có khả năng bênh vực những trẻ em là đối tượng mục tiêu bắt nạt tốt hơn, mời trẻ bị bắt nạt tham gia vào các hoạt động của chúng và kể cho giáo viên biết chuyện gì đang xảy ra.
Gặp phải người hút thuốc
Trong khi nhiều quốc gia đã thông qua luật cấm hút thuốc, những người không hút thuốc vẫn tiếp tục phải chịu những tác động không mong muốn của khói thuốc. Ví dụ, những người sử dụng phương tiện giao thông công cộng đứng dưới mái che của một trạm xe buýt vào một ngày mưa có thể thấy mình đang hít phải khói thuốc của những người đi xe khác.
Tuy nhiên, thường xảy ra trường hợp những người phải đối mặt với khói thuốc ở một địa điểm công cộng không dám lên tiếng (theo Bigman, Mello, Sanders-Jackson và Tan, 2018). Giao tiếp quyết đoán có nhiều khả năng dám lên tiếng hơn; tuy nhiên, chỉ khi mà các cá nhân nhận thức được nhiều hơn những rủi ro đáng kể từ khói thuốc và tự tin hơn vào năng lực của bản thân (theo Bigman và cộng sự, 2018).
Trong lĩnh vực điều dưỡng
Ngành điều dưỡng là một ví dụ xuất sắc đại diện cho việc tính quyết đoán không được khuyến khích vì các lý do mang tính lịch sử (theo Timmins & McCabe, 2005). Điều này thường dẫn đến sự không hài lòng và tự nhìn nhận giá trị bản thân thấp của các nhân viên điều dưỡng. Tuy nhiên, giao tiếp quyết đoán là rất quan trọng đối với các y tá, vì họ thường làm việc trong môi trường căng thẳng cao đòi hỏi làm việc nhóm hiệu quả (theo Balzer Riley, 2017).
Giao tiếp quyết đoán giữa các y tá thúc đẩy việc ra quyết định hiệu quả, đối đầu trực tiếp và phù hợp, nói theo cách tôn trọng lẫn nhau và sử dụng các hành vi bằng lời và không lời thể hiện sự tự tin, ấm áp và vững vàng (theo Balzer Riley, 2017).
Ví dụ: một y tá quyết đoán làm việc trong phòng điều trị cấp cứu với một người giám sát khắt khe sẽ tham gia vào giao tiếp bình đẳng và trực tiếp với đồng nghiệp. Người ấy sẽ thể hiện một cách tự tin và sẽ nói một cách cởi mở về nhu cầu của anh ấy/cô ấy mà không tự ti. Hơn nữa, người y tá đó sẽ mong đợi được đối xử một cách tôn trọng, hành động vì lợi ích tốt nhất của bệnh nhân, và có khối lượng công việc hợp lý và mức lương công bằng.
Lợi ích đã được chứng minh của giao tiếp quyết đoán
Theo các phát hiện của chuyên gia (theo ví dụ, Bishop, 2013; Pipas & Jaradat, 2010), có rất nhiều lợi ích đã được chứng minh của việc giao tiếp quyết đoán, dưới đây là 18 lợi ích:
Nhận thức rõ hơn về bản thân
Hình ảnh bản thân tích cực hơn
Tăng khả năng tìm thấy các giải pháp tích cực
Tự tin hơn
Lòng tự tôn cao hơn
Tôn trọng hơn ý kiến và quan điểm của người khác
Tự chủ tốt hơn
Kỹ năng giao tiếp hiệu quả hơn
Tôn trọng bản thân hơn
Tăng khả năng tránh xung đột giữa các cá nhân
Bộc lộ bản thân nhiều hơn
Giá trị bản thân cao hơn
Giảm khả năng bị lợi dụng hoặc cưỡng bức
Nâng cao khả năng kiểm soát căng thẳng
Giảm trầm cảm
Mối quan hệ bền chặt hơn
Sức khỏe tốt hơn
Giao tiếp quyết đoán và Giao tiếp gây hấn
Đôi khi mọi người nhầm lẫn giữa giao tiếp quyết đoán với giao tiếp gây hấn. Có sự khác biệt quan trọng giữa hai loại như được thể hiện trong bảng dưới đây:
Sử dụng chiến lược và nhập vai
Nhập vai là một chiến lược thay đổi hành vi bao gồm hành động trong một vai trò xác định trước mà nó phù hợp với những thách thức trong cuộc sống thực. Nó thường được sử dụng như một phần của đào tạo giao tiếp quyết đoán.
Ví dụ, một cá nhân gặp khó khăn trong việc đối đầu với sếp có thể tập đóng vai giao tiếp quyết đoán bằng lời nói và không lời với người cố vấn. Nhập vai cũng có thể được thực hiện một mình - có thể là trước gương, với gia đình và bạn bè đáng tin cậy hoặc sử dụng công nghệ thực tế ảo.
Các nghiên cứu thực nghiệm đánh giá tác động của việc nhập vai đối với giao tiếp quyết đoán đã báo cáo tính hiệu quả của nó trong các tình huống khác nhau, chẳng hạn như:
giữa các bệnh nhân tâm thần nội trú (theo Silverman, 2011),
sinh viên ngành điều dưỡng (theo Kesten, 2011),
phụ nữ trẻ để lên tiếng đối phó với các tình huống bị đe dọa tình dục (theo Jouriles, Simpson Rowe, & McDonald, Platt, & Gomez, 2011),
các cậu con trai vị thanh niên ở trung tâm nội trú (theo Parvaneh & Fahimeh, 2019),
trẻ em ở độ tuổi học lớp sáu hướng tới giải quyết xung đột (theo Borbely, Graber, Nichols, Brooks-Gunn, & Botvin, 2005),
và trẻ em mắc bệnh tiểu đường loại I (theo Grey & Berry, 2004) - trong số những người khác.
Các chiến lược bổ sung được sử dụng để thúc đẩy tính quyết đoán bao gồm Liệu pháp Nhận thức Hành vi (Cognitive Behavioral Therapy - CBT), tự trò chuyện tích cực, quản lý căng thẳng, thôi miên, rèn luyện sự thư giãn, tái cấu trúc nhận thức, mường tượng có định hướng (guided imagery) và phản hồi sinh học.
Dạy trẻ giao tiếp quyết đoán
Một điều rõ ràng là: Chúng ta không sinh ra đã có tính quyết đoán.
Thay vào đó, tính quyết đoán là kỹ năng được dạy bởi cha mẹ, giáo viên, cố vấn và những người có ảnh hưởng quan trọng khác trong cuộc sống của trẻ.
Các kỹ năng giao tiếp quyết đoán rất quan trọng trong giai đoạn đầu đời vì chúng thúc đẩy các mối quan hệ gia đình và bạn bè chất lượng, nâng cao khả năng học tập, sự gắn kết của học sinh, trí tuệ cảm xúc và giá trị bản thân. Trẻ em có các kỹ năng xã hội - cảm xúc mạnh mẽ như giao tiếp quyết đoán cũng ít có nguy cơ bị bắt nạt hơn (theo Casel.org, 2009).
May mắn thay, các gói kỹ năng giao tiếp hiệu quả đã được thiết kế để nâng cao kỹ năng xã hội của trẻ. Ví dụ, chương trình giảng dạy TALKABOUT (theo Kelly, 2020) đã được áp dụng trong nhiều bối cảnh khác nhau, chủ yếu ở trẻ em và thanh thiếu niên bị thiếu hụt kỹ năng xã hội. Được tạo ra bởi một nhà trị liệu ngôn ngữ và diễn thuyết, TALKABOUT thúc đẩy các kỹ năng xã hội, nhận thức về bản thân (self-awareness), lòng tự tôn (self-esteem) và kỹ năng kết bạn. Chương trình học bao gồm một thành phần cụ thể: Cấp độ 4 - tập trung vào các kỹ năng quyết đoán - bao gồm các bài tập và các hoạt động giao tiếp khác nhau nhằm cải thiện khả năng giao tiếp quyết đoán (ví dụ: bày tỏ cảm xúc, phàn nàn, xin lỗi, lên tiếng vì ai đó, từ chối, v.v.).
Các chương trình Học về Cảm xúc và Xã hội (Social and Emotional Learning - SEL), dạy một loạt các kỹ năng xã hội và cảm xúc cốt lõi như kỹ năng nhận thức bản thân, quản lý bản thân và kỹ năng trong mối quan hệ, cũng đã giúp tăng kết quả tích cực ở trẻ em trên toàn thế giới (theo Casel.org, 2009) .
Cha mẹ cũng có thể tăng kỹ năng quyết đoán ở trẻ bằng cách làm như sau:
Cung cấp các hình mẫu về hành vi quyết đoán, không gây hấn.
Nhập vai các tình huống thử thách chẳng hạn như để trẻ yêu cầu tham gia trò chơi với các bạn cùng lứa tuổi.
Đặt ra ranh giới nhất quán, cho thấy rằng cha mẹ đánh giá cao tầm quan trọng của trẻ.
Tăng cường hành vi quyết đoán chẳng hạn như khi trẻ đưa ra yêu cầu quyết đoán.
Cung cấp cho trẻ sách tranh dạy giao tiếp quyết đoán
Dạy những lựa chọn quyết đoán thay thế cho những người hiếu chiến.
Dạy và mô hình hóa ngôn ngữ cơ thể mang tính quyết đoán.
Cung cấp cho trẻ em những cơ hội để phát huy tính hiệu quả của bản thân.
9 cách để phát huy giao tiếp quyết đoán tại nơi làm việc
Mặc dù bắt nạt thường liên quan đến môi trường học đường, nhưng nó cũng thể hiện một vấn đề ở nơi làm việc ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và sự hài lòng (theo Fisher-Blando, 2008).
Những cá nhân bị bắt nạt tại nơi làm việc hoặc thiếu giao tiếp quyết đoán có khả năng gặp khó khăn khi yêu cầu tăng lương, từ chối các yêu cầu không thể chấp nhận, lên tiếng khi bị ngược đãi, khi muốn yêu cầu điều kiện làm việc hợp lý, đặt câu hỏi và đưa ra quyết định độc lập.
Giao tiếp quyết đoán ở nơi làm việc có thể được tăng cường theo những cách sau:
Thuê những người quản lý quyết đoán, trung thực và thẳng thắn mà không từ chối quyền của người khác.
Tổ chức các hội thảo đào tạo về tính quyết đoán cho nhân viên.
Không thấy tội lỗi vì muốn được đối xử công bằng.
Sẵn sàng hỏi han gia đình hoặc bạn bè đáng tin cậy nếu thấy có điều gì đó không ổn.
Đưa ra yêu cầu trực tiếp và rõ ràng.
Biết giá trị của bạn (ví dụ: bằng cách nghiên cứu các mức lương cho mức độ kinh nghiệm và học vấn của bạn).
Nói chuyện riêng với cấp trên của bạn khi một đồng nghiệp khác không làm phần việc của họ.
Tránh các chiến thuật gây hấn (ví dụ: yêu cầu tăng lương so với đòi hỏi của vị trí công việc).
Tìm một cố vấn nếu sự thiếu quyết đoán của bạn đang tạo ra một vấn đề nhất quán trong công việc.
Lưu ý về giao tiếp quyết đoán trong các mối quan hệ
Tính quyết đoán đã được mô tả là “một công cụ giúp các mối quan hệ của bạn trở nên bình đẳng hơn” (theo Alberti & Emmons, 2017, trang 14). Theo Alberti và Emmons (2017), các mối quan hệ thân mật mà tạo ra được sự hài lòng lẫn nhau đòi hỏi sự thể hiện quyết đoán trung thực.
Các tác giả mô tả thêm các yếu tố chính sau đây của giao tiếp quyết đoán trong các mối quan hệ:
Nó trực tiếp, chắc chắn, tích cực và kiên quyết.
Nó thúc đẩy sự cân bằng quyền lực.
Nó hành động vì lợi ích tốt nhất của chính mình.
Nó liên quan đến việc đứng lên cho quyền lợi bản thân.
Nó liên quan đến việc thực hiện các quyền cá nhân.
Nó không liên quan đến việc từ chối quyền lợi của người khác.
Nó liên quan đến việc bày tỏ nhu cầu và cảm xúc một cách trung thực và thoải mái.
Bằng cách giao tiếp theo cách phù hợp với các khái niệm trên, các cá nhân có nhiều khả năng tận hưởng các mối quan hệ tích cực lâu dài và viên mãn dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.
Lời nhắn nhủ dành cho bạn
Giao tiếp quyết đoán là điều cần thiết để bảo vệ quyền lợi của một người và duy trì ranh giới lành mạnh. Nó liên quan đến các tính chất thuộc về ngôn ngữ và phi ngôn ngữ khác nhau và không liên quan đến giao tiếp gây hấn, từ chối quyền của người khác.
Thực hiện các bước để trở thành một người giao tiếp quyết đoán hơn là điều rất đáng để chúng ta nỗ lực. Vì giao tiếp quyết đoán có liên quan đến nhiều kết quả tích cực như nâng cao hình ảnh bản thân, các mối quan hệ tốt đẹp hơn, giảm lo âu, tự trọng hơn và giảm xung đột.
Giao tiếp quyết đoán trong công việc cũng tạo ra một cuộc sống sự nghiệp hài lòng hơn. Thực hành tính quyết đoán với những người hàng xóm và các thành viên cộng đồng cũng rất quan trọng để tạo ra cấu trúc xã hội trong đó tất cả các cá nhân đều được coi là xứng đáng như nhau, được đối xử công bằng, đạo đức và đầy lòng trắc ẩn.
Là một xã hội, mỗi chúng ta đều có khả năng thúc đẩy những mục tiêu này bằng cách làm theo sự dẫn dắt của nhà đấu tranh về quyền công dân của Mỹ, John Lewis, người đã nói rằng:
“Khi thấy điều gì không đúng, không công bằng, không chính đáng, bạn phải lên tiếng. Bạn phải nói điều gì đó. Bạn cần làm gì đó.”
Do đó, sự quyết đoán không chỉ hướng về bản thân chúng ta; đó là việc tạo ra tiếng nói ủng hộ công lý cho tất cả chúng ta.
Bài đăng liên quan hoặc cùng chủ đề
Hoạt Động Liên Quan Đến Bài Viết
Sẽ đến lúc nào đó trong đời chúng ta sẽ chạm tới ngưỡng khủng hoảng bản sắc cá nhân. Bạn sẽ đứng trước câu hỏi lớn của cuộc đời:
Bây giờ tôi có phải là tôi không?
Nếu tôi không phải là tôi thì tôi là ai?
Nếu có lúc nào đó bạn thấy mình KHÔNG-LÀ-AI-CẢ thì hãy nhìn vào những dấu vân tay trên đôi bàn tay mình, và cả những đường chỉ tay trong lòng bàn tay. Nơi đây đã ghi dấu ấn rành rành, không thể chối cãi về bản sắc riêng biệt của bạn mà không bất cứ ai trên đời này sở hữu giống y chang bạn. Hãy tự tin giơ tay khẳng định “Tôi là chính tôi!”
Hãy đến cùng Compassion làm nên dấu ấn của riêng mình trong chương trình “Becoming Me - Hành Trình Trở Thành Chính Mình“
Khuyến cáo về bài đăng: Các bài đăng trên Compassion.vn được thực hiện bằng cách sử dụng nguồn lực cộng đồng (được dịch lại từ các nguồn khác nhau hoặc do chuyên gia cộng tác viết) - Compassion luôn nỗ lực cải thiện chất lượng nội dung và nâng cao tính chuyên môn (bằng cách cộng tác với chuyên gia tại: www.compassion.vn/expert). Tuy nhiên người đọc cần tự kiểm chứng lại thông tin và đặc biệt các bài đăng không thể thay thế các giải pháp cần chuyên môn khác như trị liệu, tham vấn, coaching... (bạn có thể tham khảo danh sách các dịch vụ, chuyên gia từ Compassion tại đây: www.compassion.vn/booking).
Thông Tin Về Bài Đăng:
Nguồn bài dịch (Bài gốc tiếng Anh): https://positivepsychology.com/assertive-communication/
Đội ngũ sản xuất:
Người dịch: Trang ; Người biên tập: Anh Đào Lê
Hình thức sản xuất nội dung: Dịch & biên tập theo hình thức crowdsourcing - sử dụng nguồn lực cộng đồng tại www.compassion.vn/crowdsourcing. Cộng tác sản xuất nội dung tại đây.
